TPO in gellak: De verborgen stof

De afkorting TPO staat voor Trimethylbenzoyl Diphenylphosphine Oxide. Het is een zogenaamde fotoinitiator: een chemische stof die reageert op licht en een uithardingsproces in gang zet. Wanneer je gellak aanbrengt, blijft de lak vloeibaar totdat deze onder een LED- of UV-lamp wordt gehouden. Dankzij TPO in gellak start er een chemische reactie waardoor de vloeibare lak hard wordt en stevig op de nagel blijft zitten.

Zonder fotoinitiatoren zoals TPO in gellak zou het hele principe van gellak niet werken. Deze stoffen zorgen ervoor dat de lak niet alleen droogt, maar ook echt uithardt, wat een groot verschil maakt in stevigheid en duurzaamheid. Daarom wordt TPO al jaren veel toegepast in nagelproducten.

Er zijn meerdere redenen waarom fabrikanten kiezen voor TPO in gellak. Ten eerste werkt het efficiënt onder LED-lampen, die tegenwoordig veel vaker gebruikt worden dan de oudere UV-lampen. Dit betekent dat de nagellak sneller en vollediger uithardt, wat belangrijk is voor een goed resultaat.

Daarnaast geeft TPO in gellak geen gele kleur. Veel oudere fotoinitiatoren, zoals Camphorquinone, gaven een gele waas af. Dat was vooral een probleem bij lichte tinten zoals wit, pastel en nude. Dankzij TPO bleven deze kleuren helder en mooi. Hierdoor werd TPO in gellak de afgelopen jaren beschouwd als een modern alternatief dat betere resultaten opleverde. Toch brengt het gebruik van TPO in gellak ook risico’s met zich mee, en daar komt de nieuwe regelgeving om de hoek kijken.

Het verbod op TPO in gellak is niet zomaar ingevoerd. De Europese Unie neemt deze stap omdat wetenschappelijk onderzoek en meldingen van dermatologen steeds vaker wijzen op de risico’s die gepaard gaan met deze stof. TPO in gellak behoort tot de groep van acrylaten, een categorie chemische verbindingen die bekendstaat om hun allergene werking.

Daarnaast past het verbod in een bredere strategie van de EU om consumenten beter te beschermen tegen schadelijke stoffen in cosmetica. De afgelopen jaren zijn meerdere ingrediënten herzien of verboden nadat bleek dat langdurige blootstelling negatieve gezondheidseffecten kan hebben. TPO in gellak werd in eerste instantie als veilig beschouwd wanneer het volledig uithardt, maar in de praktijk blijkt dat dit niet altijd het geval is. Vooral thuisgebruikers, die vaak niet over professionele lampen of technieken beschikken, lopen een groter risico op onvoldoende uitharding en dus directe blootstelling.

Door het verbod hoopt de EU het aantal nieuwe allergieën en gezondheidsklachten drastisch terug te dringen. Dit besluit is ook een signaal aan fabrikanten: de tijd van risicovolle ingrediënten in cosmetica loopt af, en er moet meer geïnvesteerd worden in veilige, innovatieve alternatieven.

De vraag of TPO in gellak veilig is, heeft geen eenvoudig antwoord. In theorie wordt TPO tijdens het uitharden volledig gebonden in de lak en is het daarna onschadelijk. In de praktijk is dat echter niet altijd het geval.

Wanneer de lak niet volledig uithardt – bijvoorbeeld door een verkeerde lamp of te dikke lagen – blijven er restanten van TPO in gellak achter. Deze kunnen in contact komen met de huid of nagelriemen en irritatie of allergische reacties veroorzaken. Vooral thuisgebruikers, die vaak niet met professionele apparatuur werken, lopen hierdoor meer risico.

Ook voor professionals in salons geldt dat zij vaak en langdurig in aanraking komen met TPO in gellak. Zelfs kleine hoeveelheden die regelmatig vrijkomen, kunnen op de lange termijn een allergie veroorzaken. Daarom wordt het gebruik van dit ingrediënt steeds kritischer bekeken.

Een van de grootste zorgen bij TPO in gellak is het verband met allergieën. Dermatologen signaleren een duidelijke toename van het aantal mensen met een contactallergie door nagelproducten. De symptomen kunnen variëren van lichte jeuk en roodheid tot pijnlijke blaren of het loslaten van de nagel.

Het lastige aan een allergie voor TPO in gellak is dat deze levenslang blijft bestaan. Je immuunsysteem herkent de stof en zal telkens opnieuw reageren zodra je ermee in contact komt. Zelfs kleine hoeveelheden kunnen klachten veroorzaken. Daarom is het belangrijk om klachten serieus te nemen en te stoppen met producten die deze stof bevatten.

Gebruik je nog steeds gellak waarin TPO voorkomt, dan kun je een aantal stappen nemen om de risico’s te beperken:

• Gebruik de juiste lamp. Alleen de aanbevolen lamp zorgt ervoor dat de lak volledig uithardt. Bij een verkeerde lamp blijven mogelijk restanten achter.

• Breng dunne lagen aan. Hoe dunner de laag, hoe beter en gelijkmatiger de uitharding.

• Voorkom huidcontact. Zorg dat gellak niet op de huid of nagelriemen komt. Komt dat toch voor, verwijder het direct.

• Wees alert op signalen. Jeuk, roodheid of pijn zijn waarschuwingssignalen. Stop direct bij klachten en raadpleeg een dermatoloog.

Omdat de vraag naar veilige nagelproducten groeit, brengen steeds meer merken TPO-vrije gellak op de markt. Deze gebruiken andere fotoinitiatoren die minder vaak allergische reacties veroorzaken. De kwaliteit wordt steeds beter en hoewel het soms iets langer duurt om volledig uit te harden, leveren ze wel een veiliger resultaat op.

Voor consumenten die gevoelig zijn voor TPO in gellak, of voor wie risico’s wil vermijden, zijn deze TPO-vrije alternatieven een uitstekende keuze. Naar verwachting zullen ze in de toekomst de standaard worden.

TPO in gellak heeft jarenlang bijgedragen aan een mooi en professioneel resultaat. Dankzij de snelle uitharding en de heldere kleuren was het een populair ingrediënt in nagelproducten. Maar de risico’s zijn duidelijk: steeds meer mensen ontwikkelen allergieën en langdurige blootstelling blijkt schadelijk te kunnen zijn. Daarom heeft de Europese Unie besloten dat nagelproducten met TPO in gellak vanaf 1 september 2025 verboden zijn.

Voor consumenten en nagelstylisten betekent dit dat bewust kiezen belangrijker is dan ooit. Gebruik bestaande producten met zorg, let goed op signalen van je huid en stap over op TPO-vrije alternatieven. Zo kun je ook in de toekomst blijven genieten van een veilige en duurzame manicure.

Wil je de officiële Europese regelgeving over TPO nalezen? Hieronder vind je de belangrijkste documenten en verklaringen vanuit de Europese Unie en betrokken instanties:

1. Europese Commissie: Q&A over TPO in nagelproducten. 

Officiële toelichting van de Europese Commissie over het verbod op TPO in cosmetica. Hier wordt uitgelegd waarom de stof wordt verboden en hoe de regelgeving wordt toegepast.

2. HPRA (Health Products Regulatory Authority, Ierland).

Mededeling van een nationale toezichthouder waarin wordt bevestigd dat TPO is toegevoegd aan Annex II van de Cosmetics Regulation (Verordening (EG) 1223/2009) via de 7e CMR Omnibus Verordening (EU 2025/877).

3. Chemistry World – achtergrondartikel over het EU-besluit

Een onafhankelijk artikel dat de herclassificatie van TPO als CMR 1B-stof toelicht en de gevolgen voor de nagelindustrie beschrijft.